در بازه زمانی ۱۰ ساله به ثمر نشست ؛
جهش هفت پله ای تولیدات علمی و فناوری کوانتوم ایران در جهان
به گزارش مهندس وب، رئیس مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام اظهار داشت: بر اساس داده های پایگاه وب آو ساینس (Web of Science)، جمهوری اسلامی ایران از رتبه 23 تولیدات علمی و فناوری کوانتوم جهان در سال 2014 به 16 در سال 2023 رسیده و در همه حوزه های فناوری کوانتوم، رتبه اول را در میان کشورهای پیشرو اسلامی به خود مختص کرده است.
به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، سید احمد فاضل زاده گفت: فناوری کوانتومی یک موضوع داغ در سرتاسر جهان است، نخستین انقلاب کوانتومی در قرن بیستم به ساخت قطعاتی همچون ترانزیستور منجر گردید و تحول بزرگی را در فناوری ماشین های محاسباتی پیشرفته نظیر ساخت کامپیوتر و سپس ورود به دنیای اینترنت به وجود آورد.
وی گفت: باتوجه به نوپا بودن علم کوانتوم و فناوری کوانتومی، این علم هنوز درحال رشد است و دامنه کاربردهای صنایع کوانتومی به سرعت درحال گسترش است و درحال حاضر تنها بخشی کوچک از این علم پیمایش شده است. این امر به مفهوم دو نتیجه بسیار مهم است؛ نخست این که پیشرفت در فناوری کوانتومی، نیازمند تدوین استراتژی کلان نگر است و دوم این که در آینده کشورهایی که از دسترسی به محصولات کوانتومی محروم باشند، از نظر امنیتی به شدت لطمه پذیر خواهند بود.
فاضل زاده با اعلان اینکه در حوزه جهانی، رقابت فشرده و سنگینی در حوزه فناوری کوانتومی در جریان است، اظهار داشت: حالا رقابت فشرده ای بین چین و آمریکا در فناوری های محتلف وجود دارد؛ چین بعد از پیشی گرفتن از ایالات متحده آمریکا در فناوری های نسل چهارم و پنجم صنعت، با برنامه ریزی جامع و سرمایه گذاری عظیم، در فناوری کوانتومی نیز ممکنست سلطه فناورانه ایالات متحده آمریکا را به چالش بکشد. چین بالاتر از ۱۵ میلیارد دلار اعتبار جهت برتری کوانتومی در نظر گرفته است، اتحادیه اروپا بالاتر از ۷ میلیارد و آمریکا نزدیک به ۲ میلیارد دلار در این زمینه سرمایه گزاری نموده اند. بودجه کوانتومی چین، از مجموع بودجه کوانتومی دولت ایالات متحده آمریکا و کشورهای هم پیمان آن بیشتر است.
رئیس موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اظهار داشت: برمبنای سند چشم انداز ۲۰ ساله ایران و دیگر اسناد بالادستی مرتبط همچون نقشه جامع علمی کشور، انتظار بوده است که ایران در بخش فناوری کوانتوم، با بهره بردن و برخورداری از مدیریت دانش محور، ظرفیتهای نرم افزاری، سخت افزاری و نیز مشارکت مؤثر نقش آفرینان دولتی و غیردولتی در حوزه بسط و توسعه دانش و تکنولوژی های جدید در فناوری کوانتوم در جایگاه برتر منطقه قرار گیرد.
وی اضافه کرد: تحقق اهداف کلان اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران، به ویژه سند چشم انداز ۱۴۰۴ در بخش فیزیک کوانتوم، مستلزم بهره گیری هر چه گسترده و کارآمد از فناوری های کوانتومی است. بمنظور دستیابی به این فناوری های راهبردی، لازم است یک نقشه راه تهیه و بصورت مستند و مستدل اولویت گذاری شود. سند فناوری های راهبردی کوانتوم که نتیجه کوشش های جمعی و فرا دستگاهی است، نقشه راه کلان و اولویت های دستیابی به فناوری های راهبردی مورد نیاز را برای مدیریت بهتر کشور در عرصه فیزیک کوانتوم ارائه می کند.
فناوری های کوانتوم، سه دسته اصلی محاسبات کوانتومی، ارتباطات کوانتومی و حسگرها و سنجش کوانتومی را در بر می گیرد؛ محاسبات کوانتومی شامل شبکه فوتونیک، مدار ابررسانا، کیوبیت چرخشی، اتم های خنثی (سرد)، یون های به دام افتاده، ارتباطات کوانتومی شامل توزیع کلید کوانتومی، دورنوردی کوانتومی، تکرارکننده کوانتومی و حس گرها و سنجش کوانتومی شامل ساعت کوانتومی، تصویربرداری کوانتومی و رادار کوانتومی است.
رئیس موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام اظهار داشت: بر طبق گزارش مک کنزی (۲۰۲۳)، کشور چین بالاتر از ۱۵ میلیارد دلار اعتبار جهت برتری کوانتومی در نظر گرفته است، اتحادیه اروپا بالاتر از ۸ میلیارد و آمریکا نزدیک به ۴ میلیارد دلار در این زمینه سرمایه گزاری نموده اند. بودجه کوانتومی چین، از مجموع بودجه کوانتومی دولت ایالات متحده آمریکا و کشورهای هم پیمان آن بیشتر است. کشورهای صنعتی، فناوری کوانتوم را در آینده جهان مهم دانسته و با سرمایه گذاریهای کلان در این عرصه، اهتمام در تثبیت موقعیتشان در صنعت کوانتوم دارند.
جایگاه هشتم جهانی دورنوردی کوانتومی در اختیار ایران است
نکته قابل توجه، رتبه ایران در فناوری دورنوردی کوانتومی است. ایران در این فناوری رتبه هشتم جهانی و رتبه اول در میان کشورهای جهان اسلام را به خود مختص کرده است و در این فناوری نسبت به دیگر کشورهای جهان اسلام عملکرد بهتری داشته است.
رتبه جهانی ایران در فناوری های شبکه فوتونیک، ۱۷؛ مدار ابررسانا، ۱۸؛ کیوبیت چرخشی، ۱۶؛ اتم های خنثی (سرد)، ۲۱ ؛ یون های به دام افتاده، ۱۹ ؛ توزیع کلید کوانتومی، ۲۴ ؛ تکرارکننده کوانتومی، ۲۶ ؛ ساعت کوانتومی، ۱۲ ؛ تصویربرداری کوانتومی، ۱۴ و رادار کوانتومی، ۱۵ است.
جمهوری اسلامی ایران همین طور از رتبه ۲۳ تولیدات علمی و فناوری کوانتوم جهان در سال ۲۰۱۴ به ۱۶ در سال ۲۰۲۳ رسیده است و نشان از بهبود عملکرد فناوری کوانتوم ایران در بازه زمانی ۱۰ ساله است. بهترین رتبه جمهوری اسلامی ایران در ۱۰ سال اخیر به سالهای ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ با رتبه ۱۵ برمی گردد.
رتبه دانشگاه های کشور در تولیدات علمی و فناوری کوانتوم
براساس داده های پایگاه وب آو ساینس (Web of Science) در عرصه شبکه فوتونیک، به ترتیب دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز و و دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در رتبه های اول تا سوم قرار دارند.
در حوزه مدار ابررسانا، دانشگاه های شاهد، صنعتی شریف و صنعتی شاهرود؛ در فناوری کیوبیت چرخشی، دانشگاه های تهران، دانشگاه سمنان و تبریز؛ در فناوری اتم های خنثی، دانشگاه های بین المللی امام خمینی (ره)، دانشگاه مراغه و دانشگاه تهران؛ در فناوری یون های به دام افتاده، دانشگاه های صنعتی شریف، دانشگاه تهران و دانشگاه شهید بهشتی؛ در فناوری توزیع کلید کوانتومی، دانشگاه های صنعتی شریف، دانشگاه تهران و دانشگاه یزد؛ در فناوری دورنوردی کوانتومی، دانشگاه های یزد، دانشگاه تهران و دانشگاه محقق اردبیلی؛ در فناوری تکرار کننده کوانتومی، دانشگاه های یزد و شهید بهشتی؛ در فناوری ساعت کوانتومی، دانشگاه های مازندران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز و دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی؛ در فناوری تصویربرداری کوانتومی، دانشگاه های تربیت مدرس، علوم پزشکی تبریز و علوم پزشکی تهران و در فناوری رادار کوانتومی، دانشگاه های ارومیه، دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف در رتبه های اول تا سوم قرار دارند.
منبع: مهندس وب
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب